COMMENDATIO BY DIE UITREIKING VAN DIE VAN EWIJCK-STIGTING SE PRESTASIEPRYS AAN dr. NICOL STASSEN (PROTEA BOEKHUIS) OP 25 MEI 2018.

Goeie môre en besonder welkom allereers aan ons eregas, dr. Nicol Stassen. Welkom ook aan Eureka Barnard van SASNEV asook aan ons raadslede en ander gaste. Baie dankie aan SASNEV dat ons hierdie ruimte kan gebruik.

Soos u kan sien, is dit ’n beskeie byeenkoms in die gees van die Van Ewijck-Stigting wat oor die jare probeer het om sonder grootdoenerigheid oorwoë uitvoering te gee aan die testamentêre opdrag van die Van Ewijck-egpaar om inisiatiewe aan te moedig en te beloon wat die kulturele verbintenisse tussen Suid-Afrika en Nederland versterk. En natuurlik sorgsaam om te gaan met die geld wat hiervoor aan ons toevertrou is. Naas ons groot verskeidenheid ander toekennings, wat insluit dié aan hulpbehoewende Nederlandse bejaardes en aan studente, het ons een prestige-toekenning. Dit is ons prestasiebeurs (R75 000) wat ons vandag toeken.

Dit is ’n beloning vir besondere prestasie op hierdie terrein. Ons is bly dat ons dit vandag kan oorhandig aan dr. Stassen.

Hy is reeds jarelank besonder aktief betrokke by die bewaring van die Nederlandse kultuurerfenis in Suid-Afrika en die versterking van kulturele bande tussen Nederland en Suid-Afrika.

Sy vernaamste betrokkenheid het te make met sy direkteurskap van Protea Boekhandel wat op sigself ’n belangrike kulturele en sakeprestasie is waarvoor ’n mens slegs die grootste respek kan hê. ’n Onderdeel van sy aktiwiteit as uitgewer is die vertaling en publikasie van boeke van Nederlandse en Vlaamse skrywers in Afrikaans, sowel as in ander Afrikatale. Die laaste syfer waaroor ons beskik en wat waarskynlik reeds agterhaal is, is dat hy 145 sulke titels uitgegee het. Dit beloop ’n gemiddelde van 20 titels per jaar. Hierby span hy vertalers in soos Daniel Hugo, maar hy het self ook ’n aantal titels vertaal.

Hy oortref die meeste Suid-Afrikaanse Neerlandici met die noukeurigheid waarmee hy die Nederlandstalige boekebedryf dophou. Hy het ook in die proses ’n netwerk geskep met ’n groot aantal Nederlandse en Vlaamse uitgewers met wie hy noue bande onderhou.

Hoewel die meeste van hierdie publikasies vertalings in Afrikaans is, word enkele van hierdie boeke ook in Engels en in Afrikatale gepubliseer. In 2016 is byvoorbeeld op inisiatief van Biblionef en met geldelike ondersteuning van die Van Ewijck-Stigting, benewens die Afrikaanse vertaling, Padda is padda van Max Velthuijs ook in drie Afrikatale – Zoeloe, Xhosa en Sesotho – gepubliseer.

Protea Boekhuis het ’n aantal jare gelede ’n studiehandleiding vir aanleerders van Nederlands uitgegee: Pieta van Beek se Oranje Boven. Tans is dit ook die uitgewer van Eenders & Anders, die reeks publikasies van SASNEV wat daarop gerig is om opnuut Afrikaanstalige leerders bekend stel aan die Nederlandse taal en kultuur.

’n Belangrike deel van die boeke wat hy oor die Suid-Afrikaanse geskiedenis gepubliseer het, bestaan uit werke oor die VOC-tydperk. Dit sluit Karel Schoeman se agtdelige, besonder keurig gepubliseerde Kolonie-reeks. Dit sluit ook ’n herdruk in van Dan Sleigh se Die Buiteposte asook De Wet, Visagie en Hattingh se omvattende Die VOC aan die Kaap, 1652–1795.

Skenkings

Hy sorg verder dat alle Protea Boekhuis se vertalings uit Nederlandse boeke aan die Nederlandse Biblioteek geskenk word. Terselfdertyd skenk die uitgewery ook al sy publikasies wat vir Nederland van belang is, aan die biblioteek van Zuid-Afrika Huis in Amsterdam. Die vragkoste van hierdie skenking word geborg deur die Van Ewijck-Stigting.

Persoonlik

Dr. Stassen is lid van die bestuursraad van SASNEV  (SA Stigting vir Nederland en Vlaandere) en in die hoedanigheid onder meer nou betrokke by die besoeke van Nederlandse skrywers wat jaarliks deur SASNEV georganiseer word. Terselfdertyd in hy baie aktief as lid van die Kaapse tak van die Nederlandse kultuurorganisasie De Orde van de Prince. By meer as een universiteit stel hy ook beurse beskikbaar vir studente in Afrikaans en Nederlands.

Dr. Stassen, u is dus ’n belangrike bydraer tot die kulturele uitwisseling tussen Suid-Afrika en Nederland. Daarom ken ons die Van Ewijck-prys met genoegdoening aan u toe.

 

Op die foto verskyn v.l.n.r. prof Wium van Zyl, dr Nicol Stassen en prof Chris van der Merwe.